မ့ၢ်နကွၢ်ဃု၀ဲဒၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဒီသဒၢဟုးသး, တၢ်အိၣ်ထီၣ်ဟုးသးအတၢ်ဃုထၢတဖၣ် မ့တမ့ၢ်သွံၣ်ထံးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂ့ၢ်ဧါ. 

ပမ့ၢ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်

ပမ့ၢ်၀ဲဒၣ်လီတဲစိအကျိၤဒီးပှာ်ယဲၤဘျးစဲသဘျ့ လၢအအိၣ်လၢဘံး ထိရံယါအပူၤလီၤ. ပတၢ်မၤစၢၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢတၢ် ဟ့ၣ်က လီအီၤ အံၤမ့ၢ်တၢ်ပာ်တၢ်လၢတၢ်ခူသူၣ်ဒီးတစံၣ်ညီၣ်ဆၢတဲာ်တၢ် ဘၣ်. ပနာ်စ့ၢ်ကီး၀ဲဒၣ်လၢပိာ်မုၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးခွဲးယာ်လၢတၢ် ကဃုထၢမ့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ကဆဲးအိၣ်ထီၣ်ဒီးဟုးသးဆူညါဧါမ့တမ့ၢ်မၤဟးဂီၤ ကွံာ်အဟုးအသး ဧါန့ၣ်လီၤ. 

ပလီတဲစိခဲလၢာ်န့ၣ်ပိာ်မုၣ်တဖၣ်စံးဆၢအီၤလီၤ. ပှၤလၢအကတိၤကျိးထံတၢ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီးမ့ၢ်ဒၣ်ထဲပိာ်မုၣ်တဖၣ်လီၤ. ပကမၤတၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢတၢ်ကဃုန့ၢ်ကသံၣ်သရၣ် မုၣ်တဖၣ်လၢနဂီၢ်ဖဲနမ့ၢ်ဃ့ထီၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. 

ပဟ့ၣ်၀ဲဒၣ်

• တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ထွဲဒီးတၢ်ဒီသဒၢဟုးသး,တၢ် ဒၢထီၣ်အတၢ်ဃုထၢတဖၣ်(ပာ်ဃုာ်တၢ်မၤဟး ဂီၤဟုးသး)ဒီးသွံၣ်ထံးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ န့ၣ်လီၤ.
• တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဘၣ်ဃးတၢ်မၤစၢၤအတၢ်ဖံးတၢ် မၤလၢနလဲၤမၤန့ၢ်အီၤသ့

ပတဟ့ၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးမ့တမ့ၢ် တၢ်တၢၣ်ပီၣ်တဲသကိးဘၣ်ဃးတၢ်ဆူးတၢ် ဆါ,သဲစးမ့တမ့ၢ်ကျိၣ်စ့အဂ့ၢ်အကျိၤန့ၣ်ဘၣ်. 

မ့ၢ်ပမၤစၢၤသ့ဒ်လဲၣ်

ပလီတဲစိအပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ်ကတိၤတၢ်ဒီးနၤဘၣ်ဃးနတၢ်အိၣ် ဖျဲၣ်ဖိဒီးသွံၣ်ထံးအတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ် အဂီၢ်သ့၀ဲဒၣ်ဒီးဃုန့ၢ်နၤဒီးတၢ်မၤစၢၤတဖၣ်လၢအဖိးမံဒီးနၤန့ၣ်သ့ လီၤ. 

တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်လၢတၢ်ညီနုၢ်သံကွၢ်အီၤပၣ်ဃုာ်-

• မ့ၢ်ယလဲၤမၤဟးဂီၤယဟုးသးသ့လၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်. 
• မ့ၢ်ယလဲၤမၤန့ၢ် IUD တခါသ့လၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်. 
• မ့ၢ်တၢ်ဆါဟံၣ်ဖိလၢအမၤတၢ်ဘၣ်ထွဲဒီးသွံၣ်ထံးအတၢ် အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဘူးဒီးယၤန့ၣ်အိၣ်ဧါ. 

ပအိၣ်စ့ၢ်ကီးဒီးလီပှာ်ယဲၤအဖီခိၣ်တၢ်ပာ်ကီၤဃာ်တၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ကျိၤဘၣ်ထွဲ ဒီးသွံၣ်ထံးဒီးတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဖိအတၢ်အိၣ်ဆူၣ် အိၣ်ချ့အတၢ်မၤစၢၤတဖၣ်လၢဘံးထိရံယါအပူၤလၢနကွၢ်ဃု အီၤသ့ခီဖျိပပှာ်ယဲၤဘျးစဲန့ၣ်အိၣ်၀ဲဒၣ်လီၤ. 

ပစဲၣ်နီၤတၢ်မၤတဖၣ်

ပမၤသကိးဃုာ်တၢ်ဒီးတၢ်မၤစၢၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအနီၢ် ဂံၢ်လၢအကယၤလၢအအိၣ် လၢဘံးထိရံယါအပူၤ(ပၣ်ဃုာ် GPs,ပှၤတ၀ၢတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အလီၢ်ခၢၣ်သး,တၢ်ဆါဟံၣ် ဒီးကသံၣ်ကသီအလီၢ်အကျဲတဖၣ်)လၢတၢ်ကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်မၤစၢၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢအကတုၤထီၣ်ဘးအတၢ်လိၣ် ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢပဟ့ၣ်၀ဲဒၣ်န့ၣ်ဒိးသန့ၤထီၣ်လၢတၢ်အုၣ်သး လၢအကဲထီၣ်လၢခံကတၢၢ်တဖၣ်လၢအဒိးသန့ၤထီၣ်လၢစဲၣ်နီၤတၢ် ဃုသ့ၣ်ညါမၤလိန့ၣ်လီၤ. 

တၢ်ဃုမၤန့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်ညီ၀ဲဒၣ်လီၤ

1800 My Options အပှာ်ယဲၤဘျးစဲပျဲနၤလၢတၢ်ကဃုမၤန့ၢ်တၢ်မၤ စၢၤဖဲနချုးအခါလီၤ. နကွၢ်ဃုတၢ်မၤစၢၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒ်သိးဒီး တၢ်ဒီသဒၢဟုးသးဒီးပှၤလၢအမၤစၢၤမၤဟးဂီၤဟုးသးတဖၣ်, တၢ်တၢၣ်ပီၣ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးဒီးကသံၣ်ကသီအတၢ်ဃုထၢလၢ တၢ်ကမၤတၢ်ဆၢတဲာ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဒၢထီၣ်လၢပှၤတၢၣ်ပီၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးတၢ်ဆၢတဲာ်ပာ်လီၤန့ၢ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

1800 My Optionsမ့ၢ်တၢ်မၤစၢၤအတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ အဘၣ်ထွဲဒီးWomen’s Health Victoria (ပိာ်မုၣ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ဘံးထိရံယါ)တခါ, ကျိၣ်စ့တၢ်ဆီၣ်ထွဲဟဲခီဖျိဘံးထိရံယါအပဒိၣ် လီၤ.